Perianal bölge hastalıkları, anüs ve çevresindeki dokularda meydana gelen rahatsızlıkları ifade eder. Bu hastalıklar oldukça yaygın olup, bazıları yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Genellikle ağrı, kaşıntı, kanama gibi belirtilerle kendini gösterir ve cerrahi ya da medikal tedavi gerektirebilir. İşte perianal bölge hastalıklarına dair bazı temel bilgiler:
1. Hemoroid (Basur)
Hemoroidler, anüs ve rektum bölgesindeki damarların genişlemesi ve şişmesi sonucu oluşan damarsal yapılardır. İç hemoroidler (rektum içinde) ve dış hemoroidler (anüs çevresinde) olmak üzere iki türü vardır. Belirtileri arasında kanama, ağrı, kaşıntı ve şişlik bulunur.
- Tedavi: İleri evrelerde cerrahi müdahale gerekebilir. En sık kullanılan cerrahi yöntemler arasında hemoroidektomi (hemoroid dokusunun çıkarılması) ve lastik bant ligasyonu (hemoroidlerin kan akışını durduran bantlarla bağlanması) yer alır.
2. Anal Fissür
Anal fissür, anüsün iç kısmında oluşan küçük çatlak ya da yırtıklardır. Genellikle sert dışkılama sonrası meydana gelir ve dışkılama sırasında şiddetli ağrı ve kanamaya yol açar. Kronikleşen vakalarda uzun süre iyileşmeyebilir.
- Tedavi: Medikal tedavi ile çatlağın iyileşmesi sağlanamazsa, cerrahi olarak sfinkterotomi yapılabilir. Bu işlemde, anal kasların bir kısmı kesilerek kaslardaki gerginlik azaltılır ve çatlağın iyileşmesi hızlandırılır.
3. Anal Fistül
Anal fistül, anal kanallar ile cilt arasında oluşan anormal tünellerdir. Genellikle bir enfeksiyon ya da anal apsenin sonucunda gelişir. Fistüller anüs çevresinde akıntıya, iltihaba ve şişliklere neden olabilir.
- Tedavi: Fistülün cerrahi olarak açılması ve temizlenmesi (fistülotomi) en yaygın tedavi yöntemidir. Ayrıca seton yöntemi (bir dikiş materyali fistüle yerleştirilir) de tercih edilebilir. Fistül oluşumu karmaşık olduğunda, daha ileri cerrahi yöntemler gerekebilir.
4. Anal Apse
Anal apseler, anüs çevresindeki dokularda enfeksiyon sonucu oluşan iltihaplı şişliklerdir. Şiddetli ağrı, ateş ve hassasiyete yol açabilir. Genellikle acil tedavi gerektirir.
- Tedavi: Cerrahi müdahale ile apse boşaltılır ve enfekte doku temizlenir. Apseler uygun şekilde tedavi edilmezse anal fistüllere dönüşebilir.
5. Pilonidal Sinüs (Kıl Dönmesi)
Pilonidal sinüs, genellikle kuyruk sokumunda, anüsün hemen üstünde meydana gelen bir kıl dönmesi rahatsızlığıdır. Bu bölgede biriken kıllar cilt altına girerek enfeksiyona yol açabilir. İleri vakalarda apse oluşabilir ve cerrahi müdahale gerekebilir.
- Tedavi: Kıl dönmesi vakalarında cerrahi olarak sinüsün çıkarılması gerekir. Aynı zamanda, enfekte dokunun temizlenmesi ve tekrarlamayı önlemek için bölgedeki kılların düzenli olarak temizlenmesi önerilir.
6. Perianal Dermatolojik Hastalıklar
Anüs çevresindeki deri hastalıkları da perianal bölgeyi etkileyebilir. Kaşıntılı dermatit, sedef hastalığı ve egzama gibi rahatsızlıklar, bu bölgede kaşıntı, kızarıklık ve tahrişe yol açabilir.
- Tedavi: Tedavi, hastalığın türüne göre topikal kremler, kortikosteroidler veya antihistaminikler kullanılarak yapılır. Gerekli durumlarda cilt biyopsisi yapılabilir.
7. Condyloma Acuminata (Genital Siğiller)
Genital siğiller, Human Papilloma Virüsü (HPV) tarafından anüs çevresinde oluşan küçük, kabarık lezyonlardır. Cinsel yolla bulaşır ve tedavi edilmediğinde büyüyebilir ya da yayılabilir.
- Tedavi: Siğillerin cerrahi olarak çıkarılması, kriyoterapi (dondurma) veya lazer tedavisi gibi yöntemler kullanılır.
8. Rektal Prolapsus
Rektal prolapsus, rektumun anüsten dışarı sarkması durumudur. Genellikle ileri yaşlarda veya kronik kabızlık ya da doğum sonrası kadınlarda görülür. Hemoroidler, sfinkter yetmezliği gibi diğer sorunlarla karıştırılabilir.
- Tedavi: Prolapsus genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Bu cerrahi işlem, sarkmış olan rektumun geri yerleştirilmesi ve kasların güçlendirilmesi ile yapılır.
9. Perianal Kanser
Perianal bölgeyi etkileyen kanser türleri de mevcuttur. Skuamöz hücreli karsinom, en sık görülen türdür. İlk belirtileri arasında kanama, ağrı, kitle hissi ve kaşıntı yer alır. Risk faktörleri arasında HPV enfeksiyonu, sigara kullanımı ve zayıf bağışıklık sistemi bulunur.
- Tedavi: Perianal kanser tedavisinde cerrahi müdahale, radyoterapi ve kemoterapi gibi yöntemler bir arada kullanılabilir. Erken teşhis, tedavinin başarısı açısından kritik öneme sahiptir.
10. Pruritus Ani (Anüs Kaşıntısı)
Anüs çevresinde şiddetli kaşıntı, genellikle irritasyon, hijyen sorunları ya da cilt rahatsızlıklarından kaynaklanır. Bazen altta yatan başka bir hastalığın belirtisi olabilir.
- Tedavi: Kaşıntıya neden olan altta yatan sebep tespit edilerek tedavi edilir. Ayrıca, hijyen önlemleri ve kaşıntıyı hafifletecek topikal kremler önerilebilir.
